Sterrenbeeld Noorderkroon (Corona Borealis)
Beschrijving
Het sterrenbeeld Noorderkroon (lat. Corona Borealis) is een opvallend maar klein sterrenbeeld dat te vinden is tussen Hercules en de Bootes. De sterren van de Noorderkroon vormen een halve cirkel.
De Noordelijke Kroon is alleen in de lente te zien vanuit Midden-Europa.
De Noorderkroon is een van de 48 klassieke sterrenbeelden uit de oudheid.
Kerngegevens sterrenbeeld Noorderkroon
Helderste ster (helderheid): Gemma, Alphekka, Gnosia, Asteroth (2,22m)
Oppervlakte: 178.710 deg² (rang 73)
Naburige sterrenbeelden:
Hercules, Ossenhoeder, Slangenkop
Mythologie Noorderkroon
De Noorderkroon heeft een rijke en fascinerende geschiedenis in de Griekse mythologie. Een van de beroemdste verhalen is de legende van Theseus en de Minotaurus.
Minos, de koning van Kreta, had de Minotaurus opgesloten in een labyrint dat was gebouwd door Daedalus, een bekwame ambachtsman. Elk jaar moest Athene zeven jongens en zeven meisjes offeren om het monster gunstig te stemmen. Op een dag besloot Theseus te vechten en de Minotaurus te verslaan. Ariadne, de dochter van koning Minos, werd verliefd op Theseus en hielp hem de Minotaurus te verslaan.
In ruil voor haar hulp gaf Theseus Ariadne een kroon van sterren. Deze kroon werd later bekend als de Noordelijke Kroon. In andere versies van het verhaal zou Ariadne de kroon hebben gekregen van Dionysos, de god van de wijn en de vruchtbaarheid. De kroon zou gemaakt zijn van bloemen die Dionysos plukte op het eiland Naxos toen hij Ariadne ontmoette.
In een ander verhaal wordt verteld dat Zeus, de koning van de goden, naar de aarde afdaalde in de vorm van een Adelaar en een mooie koningin Europa ontvoerde. Zeus werd verliefd op Europa en gaf haar de Noorderkroon cadeau. De kroon werd later naar de hemel gehesen en getransformeerd in een sterrenbeeld zodat hij voor altijd bewonderd kon worden.
Bijzondere sterren en dubbelsterren
Het sterrenbeeld Noorderkroon, ook wel Corona Borealis genoemd, is een opvallend gebied aan de hemel dat verschillende prominente sterren en dubbelsterren bevat. Alpha Coronae Borealis, ook wel bekend als Gemma, is de helderste ster in dit sterrenbeeld en vormt een prachtige boog met andere sterren, die doet denken aan een kroon.
Een andere opvallende ster in de Noorderkroon is Beta Coronae Borealis, een veranderlijke dubbelster die periodiek van helderheid verandert en bijzonder interessant is voor waarnemers. In dit sterrenbeeld bevindt zich ook de beroemde blazar BL Lacertae, een soort actieve galactische kern die de afgelopen jaren intensief is bestudeerd. De Noorderkroon fascineert zowel astronomen als hemelwachten en laat zien hoe de sterren aan de hemel ons keer op keer kunnen verrassen met hun diversiteit en schoonheid.
Feiten over de Noorderkroon
- Oorsprong van de naam: De Latijnse naam “Corona Borealis” betekent “Noorderkroon”. In verschillende mythologieën wordt het sterrenbeeld geassocieerd met een kroon gedragen door verschillende figuren zoals de godin Ariadne of de prinses Danae.
- Prominente sterren: Een opvallende ster in de Corona Borealis is Alpha Coronae Borealis, ook bekend als Gemma. Het is een van de helderste sterren in het sterrenbeeld. Een andere prominente ster is Beta Coronae Borealis, die minder helder is. Samen vormen deze sterren de karakteristieke boog van de kroon.
- Beroemde deep-sky objecten: De beroemde bolvormige sterrenhoop M3 bevindt zich in de Corona Borealis. Deze bolvormige sterrenhoop is een van de grootste en helderste in onze Melkweg en een favoriet doelwit voor telescoopwaarnemers.
- Geschiedenis en mythologie: In de Griekse mythologie wordt de Corona Borealis vaak geassocieerd met de kroon die Ariadne droeg. In de Romeinse mythologie wordt ze ook geassocieerd met de kroon van Danae.
- De hoofdster Gemma: De naam “Gemma” voor de hoofdster Alpha Coronae Borealis betekent “edelsteen” of “parel” en weerspiegelt de helderheid en schoonheid van deze ster.
- Meteorenstroom: De Corona Borealis staat ook bekend om de jaarlijkse Corona Borealis meteorenstroom, die plaatsvindt in juni. Deze meteorenregen bereikt zijn hoogtepunt rond de zomerzonnewende.
De Noorderkroon vinden aan de nachtelijke hemel
Het sterrenbeeld Noorderkroon is gemakkelijk te vinden aan de nachtelijke hemel. Het beste kun je in de lente of zomer zoeken naar een groep van zeven heldere sterren die een kroon vormen in de buurt van het sterrenbeeld Boote. Deze sterren zijn meestal duidelijk zichtbaar en kunnen ook met het blote oog worden herkend. Het sterrenbeeld bevindt zich tussen Voerman en Hercules.