Sterrenbeeld Lier (Lyra)
Beschrijving
Het sterrenbeeld Lier (lat. Lyra) is een klein sterrenbeeld aan de noordelijke hemel, dat in de zomer en herfst aan de avondhemel te vinden is. De hoofdster Vega is een van de helderste sterren aan de noordelijke nachthemel. Samen met de sterren Altair (sterrenbeeld Adelaar) en Deneb (sterrenbeeld Zwaan) vormt hij de zogenaamde zomerdriehoek.
Lier is een van de 48 klassieke sterrenbeelden uit de oudheid.
Kerngegevens sterrenbeeld Lier
Helderste ster (helderheid): Vega, Vega (0,03m)
Vega is de op vier na helderste ster aan de nachthemel.
Oppervlakte: 286.476 deg² (rang 52)
Naburige sterrenbeelden:
Draak, Hercules, Vosje, Zwaan
Mythologie en geschiedenis van de Lier
De Lier speelde een belangrijke rol in de Griekse mythologie. Hij werd uitgevonden door Hermes, de boodschapper van de goden, en cadeau gedaan aan Apollo, de god van de muziek. Apollo was zo enthousiast over de Lier dat hij hem vanaf dat moment altijd bij zich droeg en bespeelde. De Lier werd ook bespeeld door Orpheus, een beroemde zanger en dichter, die er zelfs de goden mee kon imponeren.
Het sterrenbeeld Lier werd al in de oudheid beschreven door Griekse astronomen en was ook bekend bij de Romeinen. In de Middeleeuwen werd het sterrenbeeld verder onderzocht door Islamitische astronomen en in de 16e eeuw brachten Europese astronomen zoals Tycho Brahe het nauwkeuriger in kaart. In de 18e eeuw introduceerde de Franse astronoom Nicolas Louis de Lacaille de moderne sterrenbeelden en noemde het sterrenbeeld Lier naar het oude muziekinstrument.
Bijzondere sterren en dubbelsterren
Het sterrenbeeld Lier, ook wel Lier genoemd, is een opvallend en gemakkelijk herkenbaar sterrenbeeld aan de hemel dat enkele van de meest prominente sterren en dubbelsterren bevat. Een van de meest prominente sterren in Lyra is Vega, ook bekend als Alpha Lyrae. Vega is een van de helderste sterren aan de hemel en heeft een schitterende blauwe kleur. Deze ster speelt een belangrijke rol in de navigatie en astronomie en is een favoriet doelwit voor sterrenkijkers.
Een andere prominente ster in dit sterrenbeeld is Sheliak, ook bekend als Beta Lyrae, een veranderlijke dubbelster die dicht bij elkaar staat en periodiek verduistert. In Lyra staat ook de beroemde Ringnevel, M57, een van de meest herkenbare planetaire nevels aan de hemel. Het sterrenbeeld Lier laat zien dat er zelfs in de bekendste sterrenbeelden aan de hemel opvallende sterren en dubbelsterren zijn, evenals fascinerende deepskyobjecten die de fascinatie voor astronomie en de nachtelijke hemel blijven inspireren.
Feiten over Leier
- Karakteristieke vorm: Het sterrenbeeld Lier heeft een karakteristieke vorm die lijkt op de vorm van een lier, een oude lier. Het bestaat uit een groep heldere sterren die de vorm hebben van een kleine harp of lier.
- Heldere sterren: Het sterrenbeeld Lier bevat enkele van de helderste sterren aan de hemel, waaronder Vega (Alpha Lyrae), de hoofdster van het sterrenbeeld. Vega is een van de meest opvallende sterren aan de nachthemel en is een van de zogenaamde “zomersterren”.
- Mythologie: In de Griekse mythologie wordt het sterrenbeeld Lier vaak geassocieerd met de lier van Orpheus. Orpheus was een legendarische muzikant en dichter die zelfs dieren kon betoveren met zijn muziek.
- Deep sky-objecten: Het sterrenbeeld Lier bevat een aantal opmerkelijke deepskyobjecten. Deze omvatten de Ringnevel (Messier 57), een bekende planetaire nevel die vaak zichtbaar is als een “ring” of “dubbele ring”. Er zijn ook open sterrenhopen zoals NGC 6791.
- Locatie aan de hemel: Het sterrenbeeld Lier is duidelijk zichtbaar op het noordelijk halfrond en bereikt zijn hoogtepunt aan de hemel in de zomer. Vega, de hoofdster van Lyra, is een uitstekend oriëntatiehulpmiddel en een belangrijk onderdeel van de zogenaamde “zomervierhoek”.
- Associaties met andere sterrenbeelden: Het sterrenbeeld Lier staat dicht bij andere bekende sterrenbeelden zoals Cygnus (Zwaan) en Aquila (Adelaar). Deze sterrenbeelden maken deel uit van de zomernachthemel en vormen vaak een opvallend patroon aan de hemel.
- Culturele betekenis: Muziek en kunst worden vaak geassocieerd met het sterrenbeeld Lier, omdat het de vorm heeft van een harp of lier. Het heeft ook gediend als inspiratie voor veel dichters, kunstenaars en muzikanten door de geschiedenis heen.
De Lier vinden in de nachtelijke hemel
Het sterrenbeeld Lier is relatief gemakkelijk te vinden aan de nachthemel omdat het een karakteristieke vorm heeft en de helderste ster, Vega, erg opvallend is. Het sterrenbeeld is het beste te zien in de zomer, wanneer het hoog aan de hemel staat. Om het sterrenbeeld te vinden, moet je eerst zoeken naar de heldere ster Vega, die zich dicht bij het zenit bevindt. Aan Vega kun je dan de karakteristieke vorm van het sterrenbeeld herkennen. Het lijkt op een parallellogram gevormd door Vega en drie andere sterren. Lier bevindt zich tussen Hercules en de Zwaan.
