Sterrenbeeld Phoenix
Beschrijving
Het sterrenbeeld Phoenix (lat. Feniks) is een minder opvallend sterrenbeeld aan de zuidelijke hemel en is als zodanig niet waarneembaar vanuit Nederland. Vanuit Zwitserland en deels vanuit Oostenrijk is de meest noordelijke ster van de Phoenix echter net zichtbaar boven de zuidelijke horizon.
Kerngegevens sterrenbeeld Phoenix
Helderste ster (helderheid): Ankaa, Nair al Zaurak, Cymbae (2,39m)
Oppervlakte: 469.319 deg² (rang 37)
Naburige sterrenbeelden:
Beeldhouwer, Kraanvogel, Toekan, Kleine Waterslang, Eridanus, Oven.
Geschiedenis en mythologie van de Phoenix
Het sterrenbeeld Phoenix werd voor het eerst waargenomen aan het einde van de 16e eeuw door de Nederlandse navigator en astronoom Petrus Plancius. Hij noemde het sterrenbeeld “Phoenicis” naar de mythische vogel Phoenix. Het sterrenbeeld werd later bevestigd door andere astronomen, waaronder Nicolas Louis de Lacaille, die het sterrenbeeld voor het eerst systematisch in kaart bracht en opnam in sterrenatlassen.
Hoewel het sterrenbeeld Phoenix geen sterrenbeeld uit de Griekse mythologie is, bestaat er wel een legende over de Phoenixvogel. De Phoenix was een mythische vogel die elke 500 jaar opbrandde en herboren werd uit zijn eigen as. Men geloofde dat de feniks in Arabië of Egypte leefde en een symbool was van vernieuwing en onsterfelijkheid.
Bijzondere sterren en dubbelsterren
Het sterrenbeeld Phoenix bevat geen opvallende sterren of dubbelsterren die met het blote oog kunnen worden waargenomen. Er zijn echter wel een aantal interessante deepsky-objecten in dit sterrenbeeld, waaronder de Phoenixnevel, een emissienevel op ongeveer 5000 lichtjaar van de aarde.
Feiten over de Phoenix
- Karakteristieke vorm: Het sterrenbeeld Phoenix heeft een karakteristieke vorm die vaak wordt afgebeeld als een vogel die uit de as herrijst. Dit symbool staat voor de mythische wedergeboorte van de Feniks, die zichzelf verbrandt en weer uit zijn eigen as herrijst.
- Heldere sterren: Het sterrenbeeld Phoenix bevat geen bijzonder heldere sterren. De sterren in dit sterrenbeeld zijn relatief zwak en onopvallend.
- Locatie aan de hemel: Phoenix is een zuidelijk sterrenbeeld en is alleen te zien vanaf zuidelijke breedten. Het is niet zichtbaar vanaf de meeste delen van het noordelijk halfrond.
- Geen mythologische connectie: Van het sterrenbeeld Phoenix zijn geen mythologische of historische verhalen of legenden bekend. Het is een moderne uitvinding van de astronomie en heeft geen klassieke mythologische connecties.
- Deep sky-objecten: Hoewel het sterrenbeeld Phoenix relatief onopvallend is, bevat het een aantal interessante deepsky-objecten zoals sterrenstelsels en open sterrenhopen. Deze zijn meestal alleen zichtbaar met Telescopen en worden bestudeerd door astronomen.
- Waarneemnotitie: Vanwege de lage zichtbaarheid en helderheid is het sterrenbeeld Phoenix geen populair doelwit voor waarnemingen met het blote oog of een verrekijker. Het wordt voornamelijk bestudeerd door astronomen en amateurastronomen in zuidelijke regio’s van de hemel.
- Culturele betekenis: De Phoenix is een symbool van wedergeboorte en vernieuwing en heeft een speciale betekenis in verschillende culturen. De associatie met de Phoenix is terug te vinden in kunst en literatuur en wordt vaak gebruikt als metafoor voor het overwinnen van moeilijkheden en een nieuw begin.
De Phoenix vinden in de nachtelijke hemel
Het sterrenbeeld Phoenix is alleen te zien vanaf plekken op het zuidelijk halfrond. Het ligt tussen de sterrenbeelden Tucana en Eridanus. Omdat het sterrenbeeld relatief zwak is, kan het moeilijk te vinden zijn met het blote oog. Een sterrenkaart of online stellarium kan echter handig zijn bij het identificeren en lokaliseren van het sterrenbeeld.
Als je de langgerekte Eridanus volgt tot de helderste ster Achernar, dan staat de Phoenix direct naast deze ster.