Sterrenbeeld Ossenhoeder (Bootes)
Beschrijving
Het Sterrenbeeld Ossenhoeder stelt een ietwat gebogen mannelijke figuur voor en is een zeer opvallend sterrenbeeld dat vooral in de lente en zomer goed waarneembaar is. Het bevindt zich tussen Hercules en Maagd en kan worden gelokaliseerd met behulp van de Steelpan als gids.
De Ossenhoeder is een van de 48 klassieke sterrenbeelden uit de oudheid.
Kerngegevens Sterrenbeeld Ossenhoeder
Helderste ster (helderheid): Arcturus, Arcturus, Haris el sema (-0,04m)
Arcturus is de helderste ster aan de noordelijke hemel, en de op twee na helderste ster in totaal.
Oppervlakte: 906.831 deg² (rang 13)
Naburige sterrenbeelden:
Draak, Grote Beer, Jachthonden, Hoofdhaar, Maagd, Slang (hoofd), Noorderkroon, Hercules
Mythologie Ossenhoeder
In veel culturen stond het Sterrenbeeld Ossenhoeder symbool voor de hemelbeer, die door de goden werd opgejaagd. In de Griekse mythologie werd de hemelbeer door Zeus de hemel in gehesen om zijn moeder Gaia te straffen, die hem als baby had grootgebracht. De hemelbeer werd een sterrenbeeld en werd door de Grieken beschouwd als een symbool van oneindigheid.
OssenhoederIn andere culturen werd de Ossenhoeder gebruikt als symbool voor andere dingen, bijvoorbeeld als navigatiehulpmiddel voor zeelieden of als uurwerk. In de Noord-Amerikaanse mythologie van de indianen was de hemelbeer een belangrijke beschermende geest en werd hij beschouwd als bewaker van de jachtgebieden.
Opvallende sterren in de Ossenhoeder
Het sterrenbeeld Ossenhoeder is gemakkelijk te herkennen aan de hemel door zijn grootte en helderheid en bevat een aantal opvallende sterren die het tot een belangrijk oriëntatiepunt maken. De helderste ster in de Ossenhoeder is Dubhe, de op één na helderste ster in het sterrenbeeld met een schijnbare magnitude van 1,8 mag. Een andere opvallende ster is Merak, de op twee na helderste ster in de Ossenhoeder met een schijnbare magnitude van 2,4 mag.
Dubbele sterren
Het sterrenbeeld Ossenhoeder bevat ook een aantal interessante dubbelsterren die je kunt waarnemen met een telescoop of een krachtige verrekijker. Interessante dubbelsterren in het sterrenbeeld Ossenhoeder zijn Alkaid en Mizar. Alkaïde is de helderste ster in het sterrenbeeld en wordt ook wel de “laatste ster van de zwaan” genoemd. Mizar is een dubbelster die bestaat uit twee sterren die zo dicht bij elkaar staan dat ze met het blote oog niet van elkaar te onderscheiden zijn. Mizar wordt ook wel de “tweelingster” genoemd.
Korte feiten over de Boötes
- Mythologie: In de Griekse mythologie wordt het sterrenbeeld Ossenhoeder geassocieerd met de herder Bootes. Bootes wordt vaak afgebeeld als een berenhoeder, als hij de Grote Beer (Ursa Major) en de Kleine Beer (Ursa Minor) langs de hemel drijft. In sommige verhalen wordt de Ossenhoeder ook geassocieerd met de god Dionysus of Icarius, de wijnbouwer.
- Heldere sterren: Het sterrenbeeld Ossenhoeder bevat verschillende heldere sterren, waaronder Arcturus (α Bootis), Izar (ε Bootis) en Muphrid (η Bootis). Arcturus, ook wel geschreven als “Arcturus”, is een van de helderste sterren aan de hemel en de helderste in de Ossenhoeder. Het is een van de zogenaamde “navigatiesterren” en werd in de geschiedenis vaak gebruikt voor navigatie.
- Arcturus en het vliegen van de beer: Arcturus staat erom bekend dat hij het hele jaar door langs de hemel reist en zijn naam is afgeleid van de Griekse term voor “Ossenhoeder”. Het lijkt er zelfs op dat Arcturus de Grote Beer (Ursa Major) naar de hemel”trekt” en daarom wordt hij in de mythologie met deze taak geassocieerd.
- De Boötes en de Kleine Beer: Het sterrenbeeld Ossenhoeder speelt een belangrijke rol bij het identificeren van de Kleine Beer (Ursa Minor), die de Poolster bevat. De Ossenhoeder lijkt de Ursa Minor langs de hemel te leiden en Polaris is de belangrijkste ster voor navigatie omdat hij naar het noorden wijst.
- De zomerdriehoek: Het sterrenbeeld Ossenhoeder maakt deel uit van de zogenaamde”zomerdriehoek”, die bestaat uit de sterren Vega in het sterrenbeeld Lier, Deneb in het sterrenbeeld Zwaan en Arcturus in Boötes. Deze drie sterren vallen op aan de zomerhemel en dienen als referentiepunten voor de navigatie aan de hemel.
- Betekenis in de sterrenkunde: Naast de heldere sterren bevat het sterrenbeeld Ossenhoeder ook een aantal interessante deepsky-objecten, waaronder sterrenstelsels, sterrenhopen en nevels. Astronomen observeren deze objecten om de structuur en evolutie van het heelal beter te begrijpen.
De Ossenhoeder in de hemel vinden
OssenhoederHet sterrenbeeld Ossenhoeder is tijdens de wintermaanden duidelijk zichtbaar vanuit Midden-Europa. Het bevindt zich in de buurt van het Nordkettegebergte en is gemakkelijk te herkennen aan de opvallende sterren Dubhe en Merak. Om de Bear Keeper aan de hemel te vinden, kun je ook kijken naar de“Groote Beer“, die bestaat uit zeven heldere sterren en lijkt op een strijdwagen getrokken door twee paarden. De bijna rechte lijn van de helderste sterren van de Groote Beer wijst rechtstreeks naar de Boötes.
Samengevat is het sterrenbeeld Ossenhoeder een van de bekendste en grootste sterrenbeelden aan de nachtelijke hemel en heeft het in veel culturen een belangrijke mythologische betekenis. Het bevat ook een aantal opvallende sterren en interessante dubbelsterren die je kunt waarnemen met een telescoop of een krachtige verrekijker. Om het sterrenbeeld Ossenhoeder aan de hemel te vinden, kun je zoeken naar de Grote Beer, die in de buurt van het sterrenbeeld staat.
