Sterrenbeeld Arend (Aquila)
Beschrijving
Het sterrenbeeld Arend (lat. Aquila) is een van de opvallendste zomersterrenbeelden en is gemakkelijk te vinden aan de zomer- en herfsthemel door zijn opvallend heldere hoofdster Altaïr.
Het sterrenbeeld Arend maakt deel uit van de noordelijke sterrenhemel en ligt tussen het sterrenbeeld Zwaan in het westen en het sterrenbeeld Hercules in het oosten. Het sterrenbeeld heeft een kenmerkende vorm die doet denken aan een gestileerde adelaar. Het bestaat uit verschillende heldere sterren die zijn samengevoegd tot de vorm van een adelaar. De Arend heeft uitgestrekte vleugels en een gebogen snavel die naar het zuiden wijst.
De Arend is een van de 48 klassieke sterrenbeelden uit de oudheid.
Kerngegevensconstellatie Arend
Helderste ster (helderheid): Altair (Atair) (0,76m)
Oppervlakte: 652.473 deg² (rang 22)
Naburige sterrenbeelden:
Pijl, Hercules, Slangendrager, Slang (staart), Schild, Boogschutter, Steenbok, Waterman, Dolfijn
Mythologie Arend
In de Griekse mythologie speelt de Arend een belangrijke rol als heilige vogel van de god Zeus. Er wordt gezegd dat de adelaar de bliksem kon vangen en naar Zeus kon brengen. De adelaar zou ook een belangrijke rol hebben gespeeld bij de ontvoering van Ganymedes, een mooie jongeman die door Zeus naar Olympus werd gebracht om als zijn schenker te dienen.
Het verhaal gaat dat Zeus de Arend de opdracht gaf om Ganymedes van de berg Ida in Troje te halen. De adelaar verscheen en greep de jongen met zijn klauwen om hem naar de berg Olympus te brengen. Ganymedes werd een van Zeus’ geliefde metgezellen en de adelaar werd een belangrijk symbool in de mythologie, vaak geassocieerd met de machtige god.
In een andere legende speelde de Arend een beslissende rol bij het redden van Prometheus. Prometheus, een Titaan, had het vuur van de goden gestolen en aan de mensen gegeven. Als straf werd hij aan een rots vastgeketend en at een Arend elke dag zijn lever op, maar die groeide steeds weer aan tot de volgende dag. Uiteindelijk werd de Arend gedood door Heracles, een zoon van Zeus, en Prometheus werd bevrijd.
Het sterrenbeeld Arend in de Griekse mythologie is nauw verbonden met het beeld van de heilige vogel van de god Zeus. De verhalen over de adelaar hielpen om het sterrenbeeld in de Griekse mythologie te verankeren en maakten het tot een belangrijk onderdeel van de oude cultuur.
Bijzondere sterren en dubbelsterren
Het sterrenbeeld Arend is een opvallend en in het oog springend sterrenbeeld aan de hemel, met enkele van de meest fascinerende sterren en dubbelsterren. Een van de meest prominente sterren in Arend is Altaïr, ook bekend als Alpha Aquilae. Altair is een van de helderste sterren aan de hemel en maakt deel uit van de zogenaamde “zomervierhoek”, die samen met de sterren Deneb, Vega en Alpha Cygni de zomerhemel domineert.
Een andere opvallende ster in dit sterrenbeeld is Tarazed, ook bekend als Gamma Aquilae, die een opvallende gele kleur heeft. Qua dubbelsterren heeft Aquila het stelsel Beta Aquilae, bekend als Alshain, dat bestaat uit twee sterren die dicht bij elkaar staan en een interessant doelwit is voor telescoopwaarnemers. Het sterrenbeeld Adelaar staat niet alleen bekend om zijn prominente sterren en dubbelsterren, maar ook om zijn mythologische betekenis en zijn rol in verschillende culturen en verhalen. Het nodigt hemelwachten uit om de schoonheid en geschiedenis van de nachtelijke hemel te verkennen.
Feiten over Arend
- Mythologie: In de Griekse mythologie staat het sterrenbeeld van de Arend voor de mythische adelaar die door Zeus werd gestuurd om de jonge held Ganymedes te ontvoeren en hem als geschenk naar de goden van Olympus te brengen. Ganymedes werd later de schenker van de nectar en ambrosia van de goden. De Arend is daarom een symbool voor de boodschapper van de goden en de bewaker van Olympus.
- Heldere sterren: Het sterrenbeeld Arend bevat verschillende heldere sterren, waaronder Altair (α Aquilae), Tarazed (γ Aquilae) en Alshain (β Aquilae). Altaïr is een van de meest opvallende sterren aan de hemel en is een van de drie sterren van de zogenaamde “zomerdrijver” of “zomerdriehoek” samen met Vega in het sterrenbeeld Lier en Deneb in het sterrenbeeld Zwaan.
- De hemelse adelaar: Het sterrenbeeld Arend is gemakkelijk te herkennen aan zijn vorm, die doet denken aan een vliegende adelaar als je je de sterren voorstelt. Deze karakteristieke vorm heeft ertoe geleid dat het in veel culturen wordt geïdentificeerd als een adelaar.
- De vlindercluster (M11): De open sterrenhoop Messier 11, ook wel bekend als de Vlindercluster, bevindt zich in het sterrenbeeld Adelaar. Deze sterrenhoop is een verzameling van jonge sterren die opvalt door zijn heldere en compacte uiterlijk. Het is een favoriet doelwit voor amateursterrenkundigen en kan gemakkelijk worden waargenomen met een telescoop.
- Adelaarsnevel (M16): Een ander indrukwekkend astronomisch object in het sterrenbeeld Arend is de Adelaarsnevel, ook bekend als Messier 16 (M16). De Adelaarsnevel is een emissienevel die sterren vormt in zijn omgeving . Hij staat ook bekend om zijn opvallende”Zuilen van de Schepping” die zijn vastgelegd door de Hubble-ruimtetelescoop.
- Betekenis in de sterrenkunde: Het sterrenbeeld Arend is een geliefd doelwit voor observatie en onderzoek in de sterrenkunde vanwege de opvallende sterren en de interessante hemellichamen die het bevat. Het biedt ook een link naar mythologische verhalen en symbolen die een rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de astronomie.
De Arend vinden in de nachtelijke hemel
Het sterrenbeeld Arend is relatief gemakkelijk te vinden als je je aan bepaalde referentiepunten aan de nachthemel houdt. Het bevindt zich dicht bij de hemelevenaar en is daarom het hele jaar door te zien. In de zomer is het sterrenbeeld het best zichtbaar als het het hoogst in het zuiden staat. Als je het sterrenbeeld wilt vinden, zoek dan naar de heldere sterren Altair, Deneb en Vega. Deze drie sterren vormen de zogenaamde zomerdriehoek, die duidelijk afsteekt tegen de hemel. Het sterrenbeeld Adelaar bevindt zich in de buurt van de ster Altaïr.